Een boek schrijven na het verlies van je ouder of kind
Over verlies en rouw zijn al honderden boeken geschreven. Aangrijpender, persoonlijker én nog meer troostgevend wordt het vaak als auteurs schrijven over het verlies van hun eigen geliefde, familielid, vriend. Wij laten alvast twee mensen aan het woord die die stap gezet hebben.
Het uur blauw van Johan Terryn
De vader van Johan Terryn overleed vorig jaar in de eerste, strenge lockdown. Hij sprakin zijn column op de radio over zijn droefheid, maar ook over het gebrek aan warmteen vrienden om hem heen op dat moment. Hieruit vloeiden een podcastreeks, een boek en de theatervoorstelling ‘Het uur blauw’ voort. “Wij, mensen hebben er nood aan ons verdriet te kunnen delen”, zegt Johan Terryn, radio- en televisiepresentator, acteur en coach.
“Wat me na het overlijden van mijn vader opviel, is hoe weinig we voorbereid zijn op de dood. Nochtans weet iedereen dat hij op een dag afscheid moet nemenvan een geliefde. En toch komt die dag als een donder- slag bij heldere hemel. Die hele coronaperiode en delockdown hebben dit gevoel alleen maar versterkt. Wekonden amper afscheid nemen. Het afscheid gebeurde in intieme kring van maximum vijftien personen.Ik mocht mijn moeder, broer en zus niet vastnemen. Vrienden waarmee ik mijn verdriet kon delen, mochtik niet zien. Dit viel me enorm zwaar. Ik kon niet anders dan erover praten tijdens mijn column op Radio1.Ik kreeg hier enorm veel reactie op.
Bron foto: Lannoo
Al wandelend rouwen
Reacties van andere mensen die troost misten en het enorm apprecieerden dat ik erover sprak op de radio. Zo ontstondhet idee om een podcastreeks te maken.” Johan Terryn ging ’s ochtends heel vroeg met twaalf mensen wandelen. “We spraken in dit vroege uur, waarin de wereld van donker naar licht evolueert, over verdriet, rouwen en afscheid nemen. Voor mij zit er enorm veel symboliek in dit uur, want op het einde is het licht en draait de wereld door, ook zonder de persoon die we verloren hebben.”
Opnieuw bleven de reacties niet uit en kwam er het boek ‘Het uur blauw’, waarin Johan terugblikt op zijn gesprekken, op zoek gaat naar wat universeel is in aldie individuele verhalen en ook zijn eigen rouwverhaal schetst.
“Het is geen coronaboek, het woord komter zelfs niet in voor, maar wel een boek over verlies en rouw in een periode waarin het ontbreken van warmte en mensen zo duidelijk maakte waar je op dat moment behoefte aan hebt.”
Chaotisch rouwen mag
Voor de auteur was het bovendien een manier om zijn eigen verdriet te verwerken. “Ik ontdekte dat rouwen geen rechtlijnig proces is, maar dat het heel chaotisch verloopt. Het overviel me. ‘Detijd heelt alle wonden’, en je moet ‘het een plaats geven’, zijn zo’n abstracte lege zinnen. Ik merkte ookwel dat je het verdriet in de ogen moet durven kijkenen dat dat niet altijd makkelijk is.
Maar het mag allemaal zo lang duren als je zelf wil, ook al verlangt jeomgeving vaak dat je sterk bent en dat je er snel door geraakt. Ieder mens vindt wel een manier om ermee om te gaan, om het verlies van een dierbare op een manier zin te geven. Ik ben ervan overtuigd dat er ook schoonheid zit in verlies en daar ga ik naar op zoek in de voorstelling en het boek. Het doet me enorm deugd om mensen met mijn verhaal, de podcast, het boek en de theatervoorstelling een stukje troost en verbinding te bieden.
Mensen hebben er nood aan om hun verdrietmet elkaar te delen. Toen het publiek na de theater- voorstelling recht veerde en een luid applaus door dezaal klonk, besefte ik dit des te meer. Daarnaast was het voor mij een eerbetoon aan de man die me grootbracht, die me alles leerde. Ik ben blij dat het overlijden van mijn vader in zo’n bizarre periode toch nogeen zinvolle invulling en betekenis kreeg.”
‘De kunst van het leven... nooit opgeven’ door Winnie Bloemen & Zara Braeken
Na het overlijden van haar dochter Zara kon Winnie Bloemen niks anders dan schrijven. Ze zocht troost in het neerschrijven van haar gevoelens en gedachten, en probeerde op papier elke herinnering aan Zara levend te houden. Met haar boek ‘De kunst van het leven... nooit opgeven’ wil ze ook lotgenoten een hart onder de riem steken.
Foto © Bart Borgerhoff
26 maart 2018.
Een datum die Winnie, haar man Raf en dochter Judy nooit zullen vergeten. Dochter Zara kwam na een examen op school met de bus terug naar huis. Terwijl ze van de bushalte naar huis wandelde werd ze, op 700 meter van haar thuis, gegrepen door een kerende vuilniswagen. “Die dag werd ons leven volledig verwoest door een noodlottig ongeval”, zegt Winnie. “Ik heb altijd graag geschreven, maar op dat moment begon ik nog meer te schrijven. Ik wilde alleswat met ons gebeurde, wat door me heen ging, onthouden. Dus ik schreef alles neer. Het was mijn manierom de dingen te verwerken en niet te verdrinken in die diepe put. Een jaar lang schreef ik over mijn verdriet, mijn angsten, boosheid en alles wat komt kijken bij het verlies van een kind. De weken na haar overlijden vonden we op Zara’s kamer verschillende tekstjes, een gedicht dat ze schreef voor een gedichtenwedstrijd enze bleek zelf bezig met een boek. Ze had twee grote dromen: een boek uitgeven en muziek uitbrengen.Zara had de twee talenten.”
Doen wat voor jou goed voelt
Winnie besloot om Zara’s droom om een boek uit te brengen waar te maken. “Ik verweefde haar teksten in mijn verhaal en na een jaar dacht ik dat ik een boek in handen had. Helaas kreeg ik geen enkele reactie vanuitgeverijen. Een vriendin zei me dat het boek persoonlijker mocht zijn, dat mensen ook wilden lezenwie wij als gezin zijn. Dit sloeg aan.
Zo bracht ik vorig jaar ‘De kunst van het leven... nooit opgeven’ uit.Dit is trouwens de titel van het boek waar Zara zelf aan bezig was.” Winnie haalde zelf veel troost uit het schrijven, maar hoopt ook lotgenoten te helpen. “Wat ik merkte, is dat in onze maatschappij nog altijd geen plaats is voor rouw. Dat rouwen nog steeds taboe is. Je kind verliezen, is het ergste wat je kan overkomen. We voelden veel warmte en begrip van de mensen rondom ons, maar er was ook veel onbegrip. Raf en ik bleven allebei iets meer dan een jaar thuis. We hadden dietijd echt nodig om alles een plek te geven. Niet iedereen begreep dit.
Met het boek wil ik dan ook tonenhoeveel verdriet er schuilt achter het verlies van een kind, en iedereen die rouwt zeggen dat het oké is. Dat je vooral naar jezelf moet luisteren en moet doen wat voor jou goed voelt. Wanneer lezers me laten weten dat ze steun vonden in mijn boek, doet me dat enorm deugd en ben ik blij dat Zara even bij deze mensen is kunnen binnenvliegen en haar dood toch nog een beetje betekenis kan hebben.”
Ondertussen komt dezer dagen een tweede boek van Winnie Bloemen uit. ‘Voor eeuwig en altijd en zoveel meer’ vertelt nog meer wie Zara was en hoe zij door het leven ging. “Schrijven is nog het enige waar ik echt plezier in vind. Dat er een tweede boek uitkomt, betekent dan ook veel voor me”, besluit Winnie.
Wil je zelf online van je laten horen en je steun betuigen? Ga dan op zoek naar de overledene in onze rouwberichten en steek de familie een hart onder de riem.